Tykocin – miasteczko leży nad Narwią, na Białostocczyźnie. Ulice brukowane albo piaszczyste, stare kamieniczki obok drewnianych chałup.
Rok rocznie będąc na Podlasiu odwiedzamy Tykocin – miasto magiczne, pełne uroku, zachwycające swoją niezwykłą historią, nastrojem i licznymi zabytkami. Tu w restauracji “Tejsza”smakujemy dań kuchni żydowskiej, a w restauracji Regent, podziwiamy bogactwo smaków i aromatów kuchni podlaskiej.
Przed budynkiem synagogi – Muzeum w Tykocinie zaprezentowana została w tym roku wystawa plenerowa “Śladami pamięci”, poświęcona sylwetkom i twórczości artystów żydowskich związanych z Białymstokiem.
W samym centrum Tykocina stoi synagoga z 1642 r. (na zdjęciu powyżej), jedna z najstarszych i największych w Polsce. Synagoga jest masywna, murowana, na planie czworoboku, z wysokim dachem z czerwonej dachówki i okrągłą wieżą w narożniku.
Przed wojną w Tykocinie mieszkało ponad 2 tys. Żydów (połowa ludności). Zajmowali całe “śródmieście” – mieli apteki i sklepy. Miasto słynęło z wyrobu tałesów – modlitewnych szali. Katoliccy chłopi mieszkali na obrzeżach, uprawiali pola.
Miasteczko założył w 1425 r. książę Janusz Mazowiecki. W XVI w. okolicę tę upodobał sobie Zygmunt August, który rozbudował zamek i przeniósł tu główny arsenał koronny, skarbiec i wileńską bibliotekę. Przez dziesięciolecia Tykocin był jedną z głównych twierdz Rzeczypospolitej.
W czasie pierwszej wojny światowej twierdzę doszczętnie zburzono. Obecnie została odbudowana przez prywatnego przedsiębiorcę.
W Tykocinie w 1705 r. August II Mocny ustanowił Order Orła Białego – 20 lat temu na pamiątkę tego wydarzenia mieszkańcy wystawili pomnik.
Pomnik Stefana Czarnieckiego, też z XVIII w., posąg ze złocistą buławą w ręku stoi na głównym rynku Tykocina. Hetman Stefan Czarniecki, jeden z najsłynniejszych polskich dowódców wojskowych, uwieczniony w polskim hymnie, był starostą tykocińskim. Dobra te otrzymał w 1661 roku uchwałą sejmową za zasługi dla Rzeczypospolitej.
Dwumetrowa statua przedstawiająca hetmana, dzieło francuskiego rzeźbiarza Pierre’a de Coudray, jest drugim z najstarszych (po Kolumnie Zygmunta w Warszawie) świeckich pomników w Polsce.
Pomnik ufundował w 1763 roku jego prawnuk, Jan Klemens Branicki, twórca placu (noszącego obecnie imię Czarnieckiego), który w jego zamyśle miał pełnić funkcje reprezentacyjne i być wizytówką magnackiego miasta. To on przebudował Tykocin w stylu barokowym i ufundował największy w mieście kościół pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej. Zamykająca od wschodniej strony plac Czarnieckiego budowla z dwiema wieżami jest imponująca. Na kościelny teren wchodzi się przez bramę, której słupy zdobią popiersia czterech ewangelistów. Barokowe wnętrze świątyni jest bogato zdobione polichromiami, zawiera cenne ołtarze i odznaczające się pięknym brzmieniem organy pochodzące jeszcze z czasów Branickich.
